** خبرگزاری فارس-پیغام فتح؛ ویژه‌نامه چهلمین سالگرد آغاز دفاع مقدس: موضوع تفحص شاید در کمتر سریالی دست مایه اصلی داستان قرار گرفته باشد. مسعود ده نمکی در سال ۹۲ تصمیم به ساخت سریالی گرفت که محوریت آن شهدای تازه تفحص شده جنگ ایران و عراق بودند.
او برای ورود به این داستان از دانشگاه و تشکل های بسیجی شروع کرد و با نشان دادن دو دستگی بین دانشجوهای هنر که گرایش سیاسی داشتند و بسیج دانشگاه، این را نشان داد که با اینکه مسیر هر دوی این دانشجوها یکی بود و تفکرشان نزدیک به هم بود، اما حرف این دو گروه جدای از هم نبود و تنها در ظاهر با یکدیگر تفاوت داشتند.
این سریال در سال ۹۳ از شبکه یک سیما بروی آنتن رفت و چندی پیش نیز بعد از ۶ سال بازپخش آن مورد توجه قرار گرفت. در این گزارش بخش هایی از متن و حاشیه این سریال در زمان تولید و پخش را در گفت و گو با نویسنده و یکی از بازیگران «معراجی ها» بررسی کردیم.
** سریالی درباره شهدای تفحص
مسعود ده نمکی بعد از تجربه اخراجی ها در گیشه سینماها و پخش مجدد آن در تلویزیون تصمیم گرفت تا سریالی را درباره شهدای تفحص شده بسازد و در کنار آن نیز می توان موضوع ها و داستان های کوتاهی را به قصه افزود.
** داستانی که در یک دانشگاه فرضی می گذشت
قصه معراجی ها به قلم بابک کایدان، پدرام کریمی، حسین تراب نژاد به نگارش درآمده است. در ابتدای تیتراژ این سریال آمده است: داستان این فیلم در یک دانشگاه فرضی است و بر اساس اسامی اشخاص غیر واقعی روایت شده است.
** لوکیشن اصلی سریال در ساختمانی بزرگ
لوکیشن اصلی این سریال در ساختمان بزرگی بود که برای این سریال به دانشگاهی تغییر کاربری داده بود. ساختمانی که از شهر تهران فاصله بسیاری داشت.
** شهادت پنج نفر در پشت صحنه انفجار «معراجی ها»
معراجی ها تنها سریالی بود که در همان روزهای تصویربرداری گروه جلوه های ویژه آن بر اثر سانحه ای که مربوط به یکی از انفجارهای سریال بود در شهرک سینمایی دفاع مقدس به شهادت رسیدند. محمد جواد شریفی راد مسئول جلوه های ویژه سریال که قبلتر در بیش از ۳۰ فیلم سینمایی مسئول بخش جلوه های ویژه بود، علی اکبر رنجبر مدیر شهرک سینمایی دفاع مقدس، رضا فرجی جانشین تولید معراجی‌ها، مهدی مرادی دستیار جلوه‌های ویژه فیلم و جمشید احسانی فر یکی از نیروهای تدارکات از جمله این افراد بودند.
** کریمی: افتخارم کار کردن در سریال های دفاع مقدسی است/ «معراجی ها» هنوز حرف هایی برای گفتن دارد
«پدرام کریمی» نویسنده سریال «معراجی ها» در گفت و گو با خبرنگار فارس، درباره این سریال گفت: بخش مربوط به تفحص شهدا بخشی بود که آقای ده نمکی به قصه اضافه کرد و این برای من جالب بود که دقیقا دو سال بعد از پخش معراجی ها، ماجرای شهدای تفحص شده غواص که در سریال به آن اشاره شده بود، بحث برانگیز شد.
وی ادامه داد: یکی از افتخارهای من همین است که در این سریال به شهدای عملیات کربلای چهار پرداخته شده است. من و بابک کایدان هر دو در دانشگاه هنر تحصیل کردیم و هم ورودی بودیم و سکانس های مربوط به دانشگاه و دانشجوهای این سریال را از نزدیک دیده بودیم.
این نویسنده افزود: آخرین بار که در بازپخش معراجی ها را دیدم متوجه نکته ای شدم و این بود که هنوز این سریال برای مردم بیات نشده است و موضوعاتی که در آن مطرح شد، در عصر امروزی هم وجود دارد.
** موافقان و مخالفانی که دچار اختلاف سلیقه بودند
شاید همیشه یک نوع ساختارشکنی در آثار نمایشی باعث جذابیت کارها شود. یکی از دلیل های موفقیت این سریال به تصویر کشیدن مخالفان و موافقانی بود که هر کدام حرف خود را می زدند. موافقان می خواستند تا پلاک های تفحص شده شهیدان گمنام در حیاط دانشگاهشان به خاک سپرده شود، اما مخالفان که با شهدا هم مشکلی نداشتند، عقیده شان این بود که در جای دیگری آنها را به خاک بسپرید.
** بازیگرانی که در این سریال حضور داشتند
محمود عزیزی، رضا رویگری، سید مهرداد ضیایی از استادهای دانشگاه، نیما شاهرخ شاهی، سمانه پاکدل، حسین مهری، حدیثه تهرانی، علی صادقی دانشجویان تجسمی، کاوه خداشناس، بشیر ادریسی، علی منجزی، روزبه معینی، امیر نوری از دانشجویان تشکل، پندار اکبری شهید محمد زمانی، پوراندخت مهیمن، مهران رجبی، عباس محبوب، دانیال عبادی، بهاره افشاری، اصغر نقی زاده و ... از بازیگران این سریال بودند.
** استفاده از تصاویر مستند در تیتراژ
تیتراژ ابتدایی این سریال تصاویر مستندی از جنگ هشت ساله ایران و عراق، لحظه دیدار خانواده شهدا با پیکر فرزند شهیدشان و ... بود. از ورودی و تیتراژ این سریال کاملا مشخص است که می خواهد به چه موضوعی ورود کند و چه محوریتی را دنبال کند.
** اکبری: قرار نبود در معراجی ها بازی کنم
«پندار اکبری» یکی از بازیگران این سریال در گفت و گو با خبرنگار فارس، درباره حضور خود در این سریال گفت: من در این سریال بنا بود نقش شهید محمد زمانی را بازی کنم. اما واقعیت این است که من نمی خواستم در سریال معراجی ها بازی کنم. اولین بار که با من تماس گرفتند و فیلم نامه را خواندم و متوجه شدم این نقش فقط در فلش بک ها حضور داردو به دلیل کوتاهی حضور نقش قبول نکردم.
وی ادامه داد: بعد از مدتی آقای ده نمکی را در مراسمی دیدم و به من گفت که اطمینان نکردی من می خواستم درباره این نقش متمرکزتر شویم و می خواستم بیشتر از آن سکانس هایی که در فیلم نامه بود، حضور داشته باشی. حرفش را پذیرفتم و به دفتر رفتم. از طرفی هم شهرام زمانی که آن زمان انتخاب بازیگر این سریال بود با من تماس گرفت و توضیح داد که شهید محمد زمانی برادر من است و یکی از شهدای تفحص است. آقای ده نمکی هم درباره نقش و عملیات کربلای چهار توضیح دادند همانجا و به دور از هرگونه شعاری در درونم علاقه خاصی نسبت به این نقش پیدا کردم.
این بازیگر همچنین ادامه داد: همیشه دوست داشتم در کارنامه کاریم فیلم یا سریالی بازی کنم که در ژانر دفاع مقدس باشد.
** هیچوقت از بازی در این سریال پشیمان نیستم
اکبری در ادامه نیز بیان داشت: تمامی فلش بک هایی که درباره نقش شهید محمد زمانی بود تبدیل شد به فیلم سینمایی معراجی ها و من که در سریال نقش کوتاهی داشتم، نقش اصلی فیلم سینمایی را به عهده داشتم. این انتخاب خوبی بود و هیچوقت از بازی در این سریال و فیلم پشیمان نیستم و به این دو اثر افتخار می کنم.
وی در ادامه افزود: در این اثر بخش هایی را بازسازی کردیم که بر اساس واقعیت بود. اما در عملیات کربلای چهار درباره یک عملیاتی صحبت می کند و در این عملیات عده ای از رزمنده ها جلو می روند و شلوغ می کنند تا دشمن را گمراه کنند تا عملیات در جای دیگری شکل بگیرد و آنهایی که جلو رفتند شهید می شوند، یعنی آگاهانه می روند و شهید می شوند و این موضوع خیلی برای من تکان دهنده بود.
اکبری ادامه داد: روزهایی که سر صحنه بودیم برخی سکانس هایی را می گرفتیم که انفجار داشت و برای من عجیب بود چون از نزدیک ندیده بودم و از آقای ده نمکی که تجربه حضور در جبهه را داشت می پرسیدم واقعا اینها واقعیت دارد؟ و او در جواب می گفت بله. هر چقدر هم ما بخواهیم جنگ را به تصویر بکشیم باز هم یک دهم تصاویر واقعی جنگ نخواهد شد. استرس، جنایتی که علیه ایران رخ داد و حجم جنگ نابرابری که علیه کشوری صورت می گیرد به سختی حقش در تصویر ادا می شود.
** زبان ما در به تصویر کشیدن جنگ، قاصر است
این بازیگر افزود: شاید یک مجموعه مستند و طولانی باید ادامه راه شهید آوینی باشد اما باز هم به نظرم زبان در تصویر کشیدنش قاصر است. با اینکه در ابتدا قرارمان برای سریال معراجی ها بود اما افتخاری برای من بود که تبدیل شود به یک فیلم سینمایی و در تاریخ سینمایمان و پرونده کاری من بماند.
وی درباره اینکه تا چه اندازه به شخصیت شهید زمانی ورود کرده بودید؟ گفت: متاسفانه از شهید زمانی هیچ شناختی نداشتم و چون در زمان حال به شهادت رسیده بود فیلم و کتابی درباره زندگی او وجود نداشت اما با توجه به صحبت های شهرام زمانی و آقای ده نمکی با شخصیت او آشنا شدم. از جمله مهم ترین ویژگی های شخصیتی این شهید بزرگوار خوش رویی، فداکاری، از خودگذشته، رئوف بودن و ... بود.
انتهای پیام/
